Na podstawie http://www.pravoslavie.ru/put/1693.htm Tłumaczenie Eliasz Marczuk

Wielki Poniedziałek

Jakub, Józef i jego bracia

Wszystko, o co poprosicie w modlitwie z wiarą, otrzymacie. Mat. 21, 22 W święty i Wielki Poniedziałek wspominamy błogosławionego Józefa i zaschnięte drzewo figowe, ponieważ stąd bierze początek (tydzień) świętych Mąk Pana naszego Jezusa Chrystusa, a pierwowzorem Jego przede wszystkim służy Józef. W ten dzień — drugi po uroczystym wejściu Pańskim do Jerozolimy — wracając do miasta z rana, Jezus Chrystus «odczuł głód i zobaczywszy przy drodze jedno drzewo figowe, podszedł do niego, lecz niczego nie znalazłszy na nim, oprócz samych liści, mówi mu: I nie będzie odtąd od ciebie płodu przez wszystkie wieki. I drzewo natychmiast zaschło».

Wielki Wtorek

Przypowieść o dziesięciu dziewicach

Czuwajcie, ponieważ nie wiecie ani dnia ani godziny, w której przyjdzie Syn Człowieczy. Mat.25, 13 Noc na wtorek Jezus Chrystus także spędził w Betanii. We wtorek rano znowu przyszedł do świątyni Jerozolimskiej, dużo nauczał w świątyni i poza świątynią (Mat. 24, 1). Arcykapłani i starsi rodu, słysząc przypowieści Jego i rozumiejąc, że On o nich mówi, starali się schwytać Jego i zabić. Ale napaść na Niego otwarcie bali się narodu, który uważał Go za proroka (Mat. 21, 46), był w zachwycony Jego nauczaniem (Mark. 11, 18), słuchał Jego z wielką przyjemnością (Mark. 12, 37). Z Ewangelicznych nauczań, wygłoszonych przez Jezusa Chrystusa we wtorek, Cerkiew wybrała do pouczenia wierzących w ten dzień przypowieść o dziesięciu pannach, jako szczególnie harmonizującą z czasem Wielkiego Tygodnia, w którym najbardziej należy czuwać i modlić się. Poprzez przypowieść o dziesięciu dziewicach Cerkiew wpaja nam stałą gotowość do spotkania Niebiańskiego Oblubieńca czystością, jałmużną i niezwłocznym dokonaniem pozostałych dobrych czynów, przedstawianych pod imieniem (symbolem) oleju, przygotowanego przez mądre dziewice.

Wielka Środa

Zdrada Judasza

"Judasz wyciągnął ręce do bezprawnych; ta szukała odpuszczenia grzechów, a ten wziął srebrniki. Grzesznica przyniosła miro dla namaszczenia Pana; uczeń zgadzał się z bezprawnymi. Ona cieszyła się, tracąc miro kosztowne; ten starał się sprzedać Nieocenionego. Ona Pana poznawała, a ten od Pana oddalał się. Ona uwalniała się od grzechu, a ten stawał się jego niewolnikiem." Jan Złotousty   Noc na środę Pan spędził w Betanii. Tu, w domu Szymona trędowatego, w tym czasie, kiedy w radzie najwyższych kapłanów, uczonych w piśmie i starszych rodu było już zdecydowane, aby pochwycić Jezusa Chrystusa chytrością i zabić Go, niejaka niewiasta «grzesznica» wylała drogocenne miro na głowę Zbawiciela i tym przygotowała Jego na pochówek, jak orzekał Sam On o jej czynie. Tu zaś, jako przeciwieństwo bezinteresownemu czynowi niewiasty grzesznicy, zrodził się w niewdzięcznej duszy Judasza, jednego z dwunastu uczniów Zbawiciela, przestępczy zamiar wydać bezprawnej radzie swojego Nauczyciela i Pana. Dlatego w cerkiewnej służbie Wielkiej Środy wsławiana jest niewiasta grzesznica a potępia się i wyklinana chciwość oraz zdradę Judasza.

Wielki Czwartek

Wspomnienie Ostatniej Wieczerzy

I kiedy oni jedli, Jezus wziął chleb i, pobłogosławiwszy, przełamał i, rozdając uczniom, powiedział: Bierzcie, jedzcie, to jest Ciało Moje. I, wziąwszy kielich i podziękowawszy podał im i powiedział: Pijcie z niego wszyscy, bo to jest Krew Moja Nowego Przymierza za wielu wylewana na odpuszczenie grzechów.
Mat. 26, 26 – 28

Po umyciu nóg Jezus Chrystus dokonał Paschę najpierw według prawa Mojżeszowego, potem ustanowił Paschę nową - wielki sakrament najświętszej Eucharystii. Ustanowienie sakramentu świętego priczaszczenija jest drugim zdarzeniem, które Prawosławna Cerkiew wspomina w Wielki Czwartek.

Tu zaczęły się Jego cierpienia: najpierw duchowe, a potem i fizyczne. Zaczynając Swoje męki, Pan powiedział uczniom: Posiedźcie tu, póki pójdę, pomodlę się tam i wziąwszy ze sobą Piotra, Jakuba i Jana, którzy byli świadkami sławy Jego podczas Przemienienia, zaczął ubolewać i smucić się. Dusza Moja smuci się śmiertelnie; pobądźcie tu i czuwajcie ze Mną, powiedział do uczniów Swoich Bogoczełowiek. Odszedłszy od nich na rzut kamieniem, On ukląkł, schylił głowę i modlił się do krwawego potu, jak człowiek, czując kielich cierpień i całkowicie oddając się woli Ojca.

Getsemańska modlitwa Jezusa Chrystusa naucza nas, że wśród pokus i boleści modlitwa podaje nam wysokie,  święte pocieszenie. Wzmacnia gotowość na spotkanie i zniesienie cierpienia oraz śmierć. Potęgę modlitwy, pocieszającej, krzepiącej, Pan pouczająco pokazał i poprzez Swój przykład przed Swoimi cierpieniami oraz śmiercią i jednocześnie poprzez upomnienia Apostołom: czuwajcie i modlicie się, żeby nie wpaść w pokusę: duch rześki, ciało zaś bezsilne.

Pocałunek Judasza

Koło północy przychodzi do ogrodu zdrajca z mnóstwem uzbrojonych ludzi, przysłanych od arcykapłanów i starszych rodu. Pan Sam idzie do nich na spotkanie i słowami: "To Ja", którymi On dawał im znać o Sobie, obala ich na ziemię a potem pokornie dopuszcza zdrajcę pocałować i wziąć Siebie na męki i śmierć.

Wielki Piątek

Wspomnienie świętych zbawiennych mąk Pana naszego Jezusa Chrystusa

Ojcze! Przebacz im, bo nie wiedzą, co robią.
Łuk. 23, 34

Sąd i męczenie	Ukrzyżowanie
Zdjęcie z krzyża	Złożenie do grobu

W Wielki Piątek dokonały się i są przeżywane przez Cerkiew święte, zbawienne i straszne męki i śmierć Pana Jezusa Chrystusa, Który za nas dobrowolnie cierpiał.

Bogoczłowiek na krzyżu; jeden z ukrzyżowanych z Nimi rozbójników, demaskując drugiego za bluźniercze słowa, wyznaje Jezusa Chrystusa jako Pana i Jego niewinność i Boskość. Wreszcie, dla sławy Ukrzyżowanego następują jeden za drugim straszne znaki, obwieszczające o odkupicielskich mękach i śmierci Świętszego od świętych i przywołuje do opamiętania krzyżujących (1 Kor. 2, 8). W świątyni Jerozolimskiej zasłona rozdziera się na dwoje, pokazując, że poprzez krzyżową śmierć ogólnoświatowej Ofiary nastał koniec dawnego przybytku i otworzyła się wszystkim droga do samego najświętszego miejsca (Hebr. 9, 8).

Wielka Sobota

Ta sobota jest przebłogosławiona, przez nią przecież Chrystus usnąwszy zmartwychwstanie na trzeci dzień.
Końcowa linijka kondaka i ikosa

W Wielką Sobotę Prawosławna Cerkiew przeżywa pochówek Ciała Jezusa Chrystusa i Jego zstąpienie do piekła.

Zdjąwszy z krzyża i owinąwszy w płótno z wonnościami, według obyczaju Izraelitów, Józef i Nikodem położyły przeczyste Ciało Pana w nowym kamiennym grobie w ogrodzie Józefa, który znajdował się niedaleko od Golgoty. Wejście do grobu zawalili wielkim kamieniem.

Arcykapłani i faryzeusze wiedzieli, że Jezus Chrystus przepowiadał o Swoim zmartwychwstaniu, ale nie wierząc tej przepowiedni i bojąc się, żeby Apostołowie nie wykradli Ciała Jezusa Chrystusa i nie powiedzieli narodowi: zmartwychwstał – w sobotę wyprosili u Piłata wojskową straż, postawili przy grobie, zaś sam grób opieczętowali (Mat. 27, 57 - 66; Jan. 19, 39 - 42) i tym właśnie dostarczyli prawdzie nowe poświadczenie.

***

Wszystkie dni przewyższa święta Czterdziestnica, ale od Czterdziestnicy większy jest święty i Wielki Tydzień zaś większą od samego Wielkiego Tygodnia jest Wielka i święta Sobota. Bo jak w pierwszym tworzeniu świata Bóg, stworzywszy wszystkie stworzenia i w szósty dzień ostatecznie stworzywszy człowieka, w siódmy dzień odpoczął od wszystkich Swoich dzieł i uświęcił go, nazwawszy sobotą, czyli spokojem: tak i w tworzeniu duchowego stworzenia, dokonawszy wszystko (dzieło odkupienia) i w szósty dzień – piątek, ponownie odtworzywszy rozkładającego się z powodu grzechu człowieka i odnowiwszy go swoim życionośnym krzyżem i śmiercią, w teraźniejszy siódmy dzień Pan Bóg spoczął, usnąwszy niezbędnym dla przedłużenia życia i zbawiennym snem. Bóg Słowo ciałem schodzi do grobu, zstępuje też i do piekła (1 Piotr. 3, 19 - 20) z samoistną i Boską duszą