O poście

Cerkiew Chrystusowa nakazuje swoim dzieciom prowadzić umiarkowany sposób życia, szczególnie wydzielając dni i okresy obowiązkowej wstrzemięźliwości – posty. Pościli starotestamentowi bogobojni ludzie, pościł i Sam Chrystus (Mat. 4).

Cotygodniowymi postnymi dniami (za wyjątkiem "spłosznych siedmic" – niepostnych tygodni) są środa i piątek. W środę post został ustanowiony na wspomnienie zdrady Chrystusa przez Judasza, a w piątek – dla pamięci krzyżowych cierpień i śmierci Zbawiciela. W te dni zabronione jest spożywać produkty mięsne i mleczne, jajka, rybę (według Reguły od Tomaszowej Paschy (pierwszej niedzieli po Wielkanocy) do święta Św. Trójcy rybę, oliwę i olej można spożywać), a w okresie od Tygodnia wszystkich Świętych (pierwsza niedziela po święcie Trójcy) do Bożego Narodzenie w środy i piątki należy powstrzymać się od ryby i olejów.

W ciągu roku są cztery posty wielodniowe. Najbardziej długotrwały i najsurowszy jest Wielki Poste, który trwa siedem tygodni przed Wielkanocą. Najsurowsze z nich – Pierwszy i ostatni (Wielki). Ten post jest ustanowiony w pamięć czterdziestodniowego postu Zbawiciela na pustyni.

Bliski według surowości do Wielkiego jest Uspienski post, ale on jest krótszy – od 14 do 27 sierpnia. Tym postem Święta Cerkiew czci Przenajświętszą Bogurodzicę, Która stojąc przed Bogiem, niezmiennie modli się za nas. W te surowe posty rybę można spożywać tylko trzy razy – w święta Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy (7 kwietnia), Wejścia Pańskiego do Jerozolimy (na tydzień przed Wielkanocą) i Przemienienia Pańskiego (19 sierpnia).

Bożonarodzeniowy post trwa 40 dni, od 28 listopada do 6 stycznia. W ten post pozwala się spożywać rybę, oprócz poniedziałku, środy i piątku. Po święcie swiatitiela Mikołaja (19 grudnia) rybę można spożywać tylko w soboty i niedziele, a okres od 2 do 6 stycznia trzeba spędzać według pełnej surowości.

Czwarty post – Świętych apostołów (Piotra i Pawła). Zaczyna się on od Tygodnia wszystkich Świętych i trwa do dnia pamięci świętych pierwowierchownych apostołów Piotra i Pawła – 12 lipca. Zasady o wyżywieniu w ciągu tego postu są takie same, jak i w pierwszym okresie postu Bożonarodzeniowego.

Dniami surowego postu są: wigilia Chrztu Pańskiego (18 stycznia), święto Ścięcia Głowy Joanna Chrzciciela (11 września) i podwyższenia Krzyża Pańskiego (27 września).

Pewna ulga w surowości postu dopuszcza się chorym, jak również obciążonym ciężką pracą, ciężarnym i karmiącym kobietom. Jest to czynione dlatego, żeby poszczenie nie przyprowadziło do ostrego upadku sił i chrześcijanin miał siły na modlitewną regułę oraz niezbędną pracę.

Ale post powinien być nie tylko fizyczny, ale i duchowy. "Myli się ten, kto uważa, że post to tylko wstrzemięźliwość od jedzenia. Prawdziwy post, jak uczy swiatitiel Jan Złotousty, jest to oddalenie się od zła, okiełznanie języka, odłożenie gniewu, poskromienie pożądań, zaprzestanie oszczerstw, kłamstw i krzywoprzysięstw".

Ciało poszczącego, nie obciążając się jedzeniem, staje się lekkim, wzmacnia się dla przyjęcia błogosławionych darów. Post poskramia życzenia ciała, zmiękcza charakter, tłumi gniew, powstrzymuje porywy serca, orzeźwia rozum, przynosi spokój duszy, usuwa niewstrzemięźliwość.

Poszcząc, jak mówi święty Bazyli Wielki, postem odpowiednim, oddalając się od wszelkiego grzechu, dokonywanego wszystkimi zmysłami, wypełniamy pobożny obowiązek prawosławnego chrześcijanina.