Kolorystyka nabożeństw

Każdy, kto choć jeden raz był obecny na prawosławnym nabożeństwie, na pewno zwracał uwagę na piękno i uroczystość szat liturgicznych. Różnorodność kolorystyki jest nieodłączną częścią cerkiewno-liturgicznej symboliki, środkiem oddziaływania na uczucia modlących się.

Kolorystyczną gamę szat stanowią wszystkie kolory tęczy: czerwony, żółty, pomarańczowy, zielony, błękitny, granatowy, fioletowy; ich połączenie tworzy kolor biały i przeciwstawność białego – czarny. Każdy kolor jest określony pewnej grupie świątecznych albo postnych dni.

Biały kolor, jednoczący w sobie wszystkie kolory tęczy, symbol Boskiego niestworzonego (nadprzyrodzonego) światła. W białych szatach odprawiane są nabożeństwa w wielkie święta: Bożego Narodzenia, Objawienia Pańskiego, Wniebowstąpienia, Przemienienia Pańskiego, Zwiastowania. W nich zaczyna się Wielkanocna Utrienia. Białe ornaty przeznaczone są również dla dokonania chrztów i pochówków.

Czerwony kolor, w ślad za białym, kontynuuje nabożeństwo Wielkanocy i pozostaje niezmiennym do święta Wniebowstąpienia. To symbol niewypowiedzianej, płomiennej miłości Bożej do rodzaju ludzkiego. Ale to także – kolor krwi i dlatego w czerwonych albo purpurowych szatach celebrowane są służby na cześć męczenników.

Kolor żółty (złoty) i pomarańczowy są kolorami sławy, wielkości i godności. Są one przyswojone dniom niedzielnym, jako dniom Pańskim – Cara Sławy; oprócz tego, w złotych szatach Cerkiew obchodzi dni Jego szczególnych pomazańców – proroków, apostołów i arcykapłanów.

Zielony kolor jest połączeniem żółtego i błękitnego. On przyjęty w dni prepodobnych (bardzo podobnych do Boga, sprawiedliwych) i świadczy o tym, że ich mnisi wysiłek dał życie człowiekowi poprzez połączenie z Chrystusem (żółty kolor) i wznosi go na niebo (błękitny). W zielonych kolorach wszystkich odcieni według dawnej tradycji służy się w Wierbnoje Woskriesienije (Niedzielę Palmową), w dzień Świętej Trójcy i w Poniedziałek Świętego Ducha.

Błękitny, albo granatowy jest kolorem świąt Przenajświętszej Bogurodzicy. Jest to kolor nieba, on odpowiada nauczaniu o Bożej Matce, która wmieściła niewmiestimoho (nie dającego się wmieścić) Mieszkańca Niebios w Swoim Przeczystym łonie.

Fioletowy kolor jest przyjęty w dni pamięci Krzyża Pańskiego. W nim połączony jest czerwony – kolor krwi Chrystusowej i Zmartwychwstania i granatowy, symbolizujący, że Krzyż otworzył nam drogę do nieba.

Czarny albo ciemnobrązowy kolor jest najbardziej bliski według ducha dniom Wielkiego Postu. To symbol wyrzeczenia się od świeckiej krzątaniny, kolor płaczu i skruchy.