Jak nazywają się święci?

Różnymi drogimi ludzie przypodobują się Bogu. Ojciec Niebiański każdego obdziela talentami w należytą miarę i od każdego przyjmuje wysiłki na sławę Swoją. Cerkiew rozsławia świętych Bożych z różnymi tytułami.

Prorocy są to ludzie, którzy otrzymywali od Boga dar umiejętności przewidywania przyszłości, obwieszczający światu drogi Jego Opatrzności. Najbardziej czczeni prorocy: Eliasz (pamięć 2 sierpnia), Jan Chrzciciel (7 lipca, 11 września). Znane są niewiasty-prorokinie, na przykład, sprawiedliwa Anna (16 lutego).

Apostołowie są uczniami Chrystusa, który towarzyszyli Mu podczas służby narodowi wybranemu, a następnie rozpowszechniali wiarę po całym świecie. Apostołowie Piotr i Paweł (12 lipca) nazywają się pierwowierchownymi (pierwszymi wśród zwierzchników).

Rawnoapostolnyje (Równi Apostołom) – to święci, którzy podobnie do apostołów trudzili się dla zwrócenia ku Chrystusowi krajów i narodów. Takimi są chrzciciel Rusi książę Władimir (28 lipca) i wielka księżna Olga (24 lipca); carowie Konstanty i Helena (3 czerwca).

Swiatitieli – patriarchowie, metropolici, arcybiskupi i biskupi, którzy osiągnęli świętość nieustanną opieką nad swoimi wiernymi, strzeżeniem Prawosławia przed herezjami i rozłamami. Wśród ich wielkiego tłumu najbardziej czczeni w rosyjskim narodzie swiatitieli: Mikołaj (19 grudnia i 22 maja), Bazyli Wielki, Grzegorz Teolog i Jan Złotousty (ogólna pamięć 12 lutego); Moskiewscy hierarchowie Piotr, Aleksiej, Iona, Filip, Iow, Jermogien i Tichon (ogólna pamięć 18 października).

Prepodobnyje (którzy upodobnili się do Pana Boga) – święci, którzy zasłynęli w mnisich trudach. Postem, modlitwą, pracą budowali oni w swoich duszach wielkie cnoty – pokorę, powściągliwość, rozwagę, łagodność. Prawie każdy monaster jest rozsławiony przed Bogiem świętymi wybrańcami Bożymi. Szczególną miłością Rosjan cieszy się prepodobnyj Siergij Radonieżskij (18 lipca i 8 października) i Serafim Sarowskij (15 stycznia i 1 sierpień). Wśród prepodobnych niewiast bardziej znana jest święta Maria Egipska (14 kwietnia).

Męczennicy, którzy wśród świętych stanowią większość, znieśli cierpienia i śmierć za imię Chrystusowe, za prawą wiarę, za odmowę od służby bożkom. Znoszący szczególnie okrutne cierpienia to wielikomuczeniki (wielkomęczennicy). W ich szeregu: celitiel (uzdrowiciel) Pantielejmon (9 sierpnia), Gieorgij Pobiedonosiec (Jerzy Zwycięzca) (6 maja), święci Warwara (Barbara) (17 grudnia) i Jekatierina (Katarzyna) (7 grudnia). Swiaszczennomuczeniki to kapłani, którzy przyjęli śmierć męczeńską, a priepodobnomuczeniki – zamęczeni mnisi.

Ispowiednikami (wyznawcami) Cerkiew nazywa tych, kto dużo ucierpiał za Chrystusa, ale uniknął śmierci męczeńskiej.

Błagowiernyje (prawowierni) carowie i kniaziowie otrzymane od Boga godności i bogactwo wykorzystywali dla dzieł miłosierdzia, oświaty, zachowania narodowych świętości. Wśród nich Aleksandr Niewskij (Aleksander Newski) (12 września i 6 grudnia) i Dmitrij Donskij (Dymitr Doński) (1 czerwca).

Biessriebrieniki mieli dar leczenia i używali go nieodpłatnie. Takimi lekarzami byli święci Kosma i Damian (14 lipca).

Jurodiwyje Chrysta radi (saloici – pot. szaleńcy Chrystusowi), przyjmując na siebie maskę obłędu i cierpienia obelg od otaczających, demaskowali ludzkie wady, pouczali mających władzę, pocieszali cierpiących. Jedną z nich jest Ksienija Petersburska (6 lutego).

Osobno na Rusi czczeni są strastotierpcy (cierpiętnicy, męczennicy Chrystusowi), którzy zginęli z rąk morderców i łotrów. Pierwszymi ruskimi świętymi byli kniaźja-strastotierpcy (książęta-męczennicy) Borys i Gleb (6 sierpnia).

Angieły (Anieli) są to bezcielesne duchy, słudzy Boży, zwiastuni Jego woli. Starszy w anielskim świecie jest Archistratig Michaił (Arcystrateg Michał) (21 listopada).

Święci, nie pasujący pod żadne z tych pojęć, rozsławiani są jako Prawiedniki (żyjący zgodnie z prawem Boskim, sprawiedliwi). Tak nazywa Cerkiew świętych Ioakima i Annę (22 września), Zachariasza i Elżbietę (8 lipca), Jana Kronsztadzkiego (2 stycznia).